Het Nederlandse voetbal zit de laatste jaren niet bepaald in de lift. De
aansluiting met de Europese top is verloren en een groot aantal clubs kent
financiële problemen. De KNVB merkt de financiële situatie van negen clubs
in het betaalde voetbal aan als ‘zorgwekkend’.
Ruben Mogge wijt de problemen aan het dramatische selectiebeleid van
bestuurders, trainers en spelers. Mogge is werkzaam als arbeids- en
organisatiepsycholoog bij trainingsbureau Boertiengroep. Bestuurders en
trainers worden niet aangenomen op basis van kwaliteiten, voldoen niet en
worden zonder pardon op straat gezet, met dure afvloeiingsregelingen. De
continuïteit is ver te zoeken.
De best practices uit het bedrijfsleven moeten wat Mogge betreft worden
toegepast in de voetbalwereld. Bij vacatures is er vaak geen gedegen
selectieprocedure om te bepalen of er een match is tussen de persoon en de
organisatie. Vaak worden mensen aangesteld die aanzien hebben in de
voetbalwereld, maar van het besturen van een organisatie onvoldoende weten.
“Twee jaar post-HBO-bedrijfskunde zou niet overbodig zijn.”
De voetbalwereld is volgens Mogge een old boys network. “Er lopen hele grote
namen uit het voetbalverleden rond. Er wordt elkaar veel gegund, het systeem
houdt zichzelf zo in stand.”
Aanstelling Ruud Brood
Als voorbeeld van onduidelijke selectiecriteria noemt Mogge de benoeming van
Ruud Brood, vanaf volgend seizoen de nieuwe trainer van Roda JC. Technisch
directeur Gerard Wielaert van de club noemde als reden voor Broods
aanstelling dat hij “als persoon perfect bij de club Roda JC Kerkrade en de
mensen die daar werken” past.
Mogge plaatst vraagtekens bij die uitspraak. “Hoe is dat gemeten? Wat staat er
in het profiel van Brood dat hem geschikt maakt voor de functie?”
AZ en Twente stabiel
Een aantal clubs besteedt wel aandacht aan de organisatie. Mogge noemt AZ en
Twente als voorbeelden voor de rest van de Eredivisie. Niet geheel
toevallig, want Mogge is onder andere bij AZ werkzaam geweest als
talentontwikkelaar.
Met de komst van Toon Gerbrands bij AZ is er meer aandacht gekomen voor het
bedrijf achter de club. “Dat heeft rust gebracht.” Dat is volgens Mogge ook
de reden dat AZ ondanks alle moeilijkheden nu overeind is gebleven.
Sporthart
Maar het is geen kwestie van simpelweg een succesvolle manager uit het
bedrijfsleven bij een voetbalclub neerzetten. “Deze bedrijfstak is zo
specifiek dat het je enkele jaren kost om te ontdekken hoe de hazen lopen”,
zei oud-financieel directeur Onno Jacobs van Feyenoord recent tegen de
Volkskrant.
Mogge is het daar niet per se mee eens, maar hij denkt dat een sporthart wel
handig kan zijn voor een directeur. “Een binding met de sport kan één van de
voorwaarden zijn.”
Problemen bij Ajax
Het slechtste jongetje van de klas qua selectiebeleid is momenteel misschien
wel Ajax. “Ajax denkt niet aan welke personen bij de club passen”, zegt
Mogge. Er is met het rapport Coronel een aanzet gedaan om te kijken waar de
club staat, maar dat is met de komst van Cruijff zomaar weggegooid. “En zo
moet je iedere keer weer het wiel opnieuw uitvinden”, aldus Mogge. “Het is
zo’n open deur, maar het is opmerkelijk dat er tegelijkertijd zo weinig
aandacht voor is.”
Hoelang zou het duren om de zaken bij Ajax op orde te krijgen? Mogge wijst op
aartsrivaal Feyenoord. Na jarenlange financiële problemen is de club uit
Rotterdam weer enigszins stabiel. “Je kan de boel redelijk op orde krijgen
in twee jaar. Daar ben ik van overtuigd.”
Ook Olympique Marseille is een voorbeeld. De roemruchte Franse club werd in
1994 teruggezet naar de tweede divisie wegens een omkoopschandaal. Mogge:
“Door een meer bedrijfsmatige aanpak zijn ze er snel weer bovenop gekomen.”
Trainers zijn passanten
Een sterke man aan het roer helpt om de koers van de club te bewaken. Het
liefst wil Mogge een voorzitter die zes of zeven jaar blijft zitten.
Voetbal kent echter een vrij korte cyclus waarin directeurs en trainers komen
en gaan. Dat merkt Mogge in zijn werk als sportpsycholoog. “Of ik welkom ben
bij een club is afhankelijk van de voorzitter of directeur die er op dat
moment zit.”
Hij snapt dat het in de voetballerij zo werkt. “Het geld staat op het veld.”
Na een aantal verliesbeurten kan de paniek toeslaan. Hij prijst daarom
Feyenoord en diens algemeen directeur Eric Gudde. “Zij hebben lef getoond
door te zeggen: wij gaan magere jaren tegemoet. Geef ons de rust om de boel
op orde te krijgen.”
Lees ook op Z24.nl:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl